Trong phong trào chống tín dị đoan vào những năm 60 của thế kỷ hai mươi, sau khi ngôi đền bị phá, có một gia đình có 11 người con, trong đó chỉ có 1 cậu con trai là út, đã vô tình chặt một cây duối to lâu đời ở phía sau ngôi đền để định làm củi đun. Nhờ những sự tiến bộ về mặt nhận thức theo xu thế khoa học hiện đại, và những việc tuyên truyền chống mê tín dị đoan, hủ tục, nên ngày nay việc thờ cúng tổ tiên cũng trở nên đơn giản, tiện lợi hơn cho cuộc sống của người sống. Năm 1963, ông được dự một lớp học "Chống mê tín dị đoan để đưa miền núi tiến kịp miền xuôi" do huyện uỷ Thanh Sơn tổ chức, ông Cao Đức Chính, thường vụ huyện uỷ phụ trách. Phòng giáo dục Krông Bông ĐỀ THI HỌC KÌ II ( năm học 2008 - 2009 ) Trường THCSDang Kang MÔN : GDCD 7 Thời Tại sao phải chống mê tín dị đoan? Xem ngay. 3.Tín ngưỡng là gì ? Tôn giáo là gì ? Mê tín dị đoan là gì ? Tác giả: luatminhkhue.vn; Ngày đăng: 24 ngày trước; Xếp hạng: 5 (796 lượt đánh giá) Xếp hạng cao nhất: 5; Xếp hạng thấp nhất: 2; Tóm tắt: Xem ngay. Trong tín ngưỡng thờ Tam - Tứ phủ, Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh là một trong các vị quan lớn. "Ngài" có vai trò rất quan trọng, với nhiều quyền, phép thần thông. Khi "Ngài" giáng đồng rất uy phong, lẫm liệt. "Ngài" được các thanh đồng, đạo quan và nhân dân … Đọc tiếp "Đền cổ - Đền quan lớn N2TTsk. Tín ngưỡng là một thành tố của văn hóa tổ chức cộng đồng, thuộc phạm vi đời sống cá nhân, được hình thành tự phát, nhưng có vai trò rất quan trọng trong đời sống con người. Ở Việt Nam tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, tín ngưỡng gắn với lễ hội truyền thống của cả dân tộc, các địa phương, mang những giá trị văn hóa độc đáo, phong phú, không trái với pháp luật, cần được tôn trọng. Phải kiên quyết bài trừ mê tín dị đoan vì Hoạt động mê tín dị đoan sẽ phá hoại những giá trị vă hóa lành mạnh, đến trật tự xã hội và sự phát triển tiến bộ của xã hội. Gây tác hại cho nhân dân về tài sản, sức khỏe, tính mạng và hạnh phúc của giai đình. Chương 15 Mê tín dị đoan có thể đưa đến sự đau khổ 1. Khi nào những thực hành có vẻ vô hại trở nên nguy hiểm? Giăng 831, 32. MÊ TÍN dị đoan có phải là vô hại không? Có người nghĩ thế. Thí dụ như trong câu chuyện dân gian truyền từ Ấn Độ vào Nhật cách đây ba trăm năm, người Nhật có “bảy vị thần đem lại sự may mắn”. Người ta cho rằng bảy vị thần trông vô hại này tượng trưng cho bảy ưu điểm sống lâu, tiền tài, danh vọng, chính trực, vui vẻ, nhân phẩm và hào hiệp. Một vài ưu điểm này là những đức tính tốt, nhưng nếu dùng hình tượng để thần tượng hóa các ưu điểm đó để “cầu may” thì điều đó trở nên mê tín. 2. Bạn nhận thấy những thực hành mê tín dị đoan nào ở địa phương bạn, và các điều đó có lợi ích gì không? 2 Khắp nơi những người mê tín dị đoan hoàn toàn tin tưởng ở các bùa “cầu may”. Như ở những xứ Công giáo, nhiều người đeo mề đay có hình thánh Christopher khi đi xa, và ở phương Đông thì người ta thường đeo “bùa hộ mạng” có mang tên chùa chiền, hoặc cột nơi tay những sợi chỉ để “lấy hên”. Bên Tây phương, người ta tránh “số 13 xui xẻo”, trong khi ấy bên Nhật người dị đoan sợ con số “4” vì đọc giống như chữ “chết”. Tại nhiều nước những điều mê tín dị đoan ở địa phương có thể ảnh hưởng sâu đậm đến đời sống người ta. 3. Tại sao chúng ta phải lưu ý đến quan điểm của Đức Giê-hô-va? Ma-thi-ơ 410. 3 Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời hằng sống, nghĩ thế nào về các điều mê tín dị đoan? Nếu muốn được sung sướng thật sự thì chúng ta nên có cùng một quan điểm với Ngài. Khi dân Y-sơ-ra-ên bỏ thờ phượng Đức Giê-hô-va một cách trong sạch để theo các dị đoan của dân ngoại, nhà tiên tri của Đức Chúa Trời đã nói cùng họ “Còn như các ngươi, là kẻ đã bỏ Đức Giê-hô-va, đã quên núi thánh ta, đã đặt một bàn cho Gát [thần May mắn, NW], và rót chén đầy kính Mê-ni [thần số mạng, NW], nên ta định cho các ngươi phải gươm-dao” Ê-sai 6511, 12. Và những kẻ thờ “thần May mắn” thời đó đều bị tiêu diệt! 4. Tại sao Đức Giê-hô-va tuyệt đối chống lại các thực hành mê tín dị đoan? Công-vụ các Sứ-đồ 1616-18; Phục-truyền Luật-lệ Ký 6 5, 14. 4 Tại sao Đức Giê-hô-va tuyệt đối chống lại các thực hành mê tín dị đoan? Bởi vì các thực hành ấy bắt nguồn từ Sa-tan Ma-quỉ và các quỉ; họ dùng sự mê tín dị đoan để khiến người ta xây bỏ sự thờ phượng Đức Chúa Trời “với tâm-thần và lẽ thật”. Nếu Sa-tan có thể làm người ta tin vào các bùa “cầu may”, tin thầy bói và những điều mê tín dị đoan khác thì hắn có thể cầm giữ họ trong vòng kiểm soát, làm họ mù quáng không nhận biết “tin mừng” đến từ Đức Chúa Trời thật và hằng sống. Về phương diện này Phao-lô nói “Nếu tin mừng của chúng tôi còn che khuất, là chỉ che khuất cho những kẻ hư mất, cho những kẻ chẳng tin mà chúa đời nầy đã làm mù lòng họ, hầu cho họ không trông thấy sự vinh hiển chói lói của tin mừng Đấng Christ, là ảnh tượng của Đức Chúa Trời” II Cô-rinh-tô 43, 4, NW. Sa-tan muốn tất cả nhân loại mù quáng đi theo mê tín dị đoan, thay vì sáng suốt để quyết định đúng đắn theo “tin mừng” của Kinh-thánh. BẢO VỆ CHỐNG LẠI SỰ TẤN CÔNG CỦA MA QUỈ 5. Làm thế nào chúng ta có thể tìm được sự che chở để chống lại các ác thần? 5 Trong một lá thư khác, Phao-lô nêu rõ rằng chúng ta phải đứng vững để “[chống lại] các thần dữ” bằng cách mặc lấy “mọi khí-giới của Đức Chúa Trời”, là khí giới thiêng liêng khác hẳn với các bùa “cầu may” hoặc các hình thức thờ hình tượng. Phao-lô nói với chúng ta “Vậy, hãy đứng vững, lấy lẽ thật làm dây nịt lưng, mặc lấy giáp bằng sự công bình, dùng sự sẵn sàng của tin mừng bình an mà làm giày dép. Lại phải lấy thêm đức tin làm thuẫn, nhờ đó anh em có thể dập tắt được các tên lửa của kẻ dữ. Cũng hãy lấy sự cứu chuộc làm mão trụ, và cầm gươm của thánh linh, là lời Đức Chúa Trời. Hãy nhờ thánh linh, thường thường làm đủ mọi thứ cầu nguyện và nài xin” Ê-phê-sô 611-18, NW. Nhờ học hỏi lẽ thật, vun trồng sự công bình và nói cho người khác biết “tin mừng bình an”, chúng ta có được đức tin mạnh để che chở chúng ta chống lại mọi cuộc tấn công của ma quỉ. 6. Làm thế nào người ta có thể tự giải thoát khỏi ảnh hưởng của các quỉ? Gia-cơ 47, 8. 6 Tuy nhiên, có những người trước khi học hỏi về “tin mừng” đã tham dự vào các thực hành ma quỉ, chẳng hạn như đồng bóng. Trong trường hợp đó, họ phải quyết tâm chống cự lại ma quỉ mới mong thoát khỏi ảnh hưởng của chúng. Thí dụ, có một người hằng ngày bị ác thần thúc giục bà phải tự tử. Một người khác thường xuyên bị ma quỉ quấy phá—cho đến lúc bà ta hoàn toàn bỏ lối sống cũ mới thoát được. Những người này thoát khỏi ảnh hưởng của ma quỉ là nhờ trí óc luôn luôn hướng về các sự dạy dỗ lành mạnh của Kinh-thánh, họ cầu nguyện Đức Giê-hô-va, ngay cả kêu lớn danh của Ngài. “Danh Đức Giê-hô-va vốn một ngọn tháp kiên-cố; kẻ công-bình chạy đến đó, gặp được nơi ẩn-trú cao” Châm-ngôn 1810. 7. a Những vật nào có thể khiến người ta gặp khó khăn? b Tại sao Đức Chúa Trời ban phước cho những người mới tin đạo tại thành Ê-phê-sô? 7 Những ai bị ma quỉ tấn công nên tỏ ra khôn ngoan vứt bỏ hết trong người hoặc trong nhà những vật có dính dấp tới tà ma. Người ta được biết các ác thần hay trở lại nhập vào những vật như thế để tấn công chủ nhân, làm cho người đó đau yếu hay lo sợ. Khi Phao-lô giảng đạo ở thành Ê-phê-sô, những người mới tin đạo nơi đó đã có một hành động được Đức Giê-hô-va ban ân phước dồi dào “Có lắm người trước theo nghề phù-pháp đem sách-vở mình đốt trước mặt thiên-hạ... Ấy vậy, nhờ quyền-phép của Chúa [Đức Giê-hô-va, NW], đạo bèn đồn ra, càng ngày càng được thắng” Công-vụ các Sứ-đồ 1919, 20. HÃY COI CHỪNG “PHÙ-PHÉP” 8. a Hãy kể vài hình thức phù phép mà Đức Chúa Trời kết án. b Chuyện gì sẽ xảy đến cho những ai thực hành phù phép? Khải-huyền 218. 8 Đức Giê-hô-va nghĩ thế nào về thuật bói toán? Quan điểm của Ngài được nêu rõ trong sách Phục-truyền Luật-lệ Ký 1810-12. Ngài xem bói toán như một tà thuật “Ở giữa ngươi chớ nên... có thầy bói, hoặc kẻ hay xem sao mà bói, thầy phù-thủy, thầy pháp, kẻ hay dùng ếm-chú, người đi hỏi đồng-cốt, kẻ thuật-số, hay là kẻ đi cầu vong; vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm-ghiếc kẻ làm các việc ấy”. Do đó những thực hành ma thuật như đọc quả thủy tinh, coi chỉ tay, thôi miên, cầu cơ hoặc đồng bóng đều là những việc gớm ghiếc trước mặt Đức Giê-hô-va. Người lên đồng thường cho rằng mình nói chuyện với “vong linh người chết”, nhưng thật ra thì họ liên lạc với các ác thần giả bộ làm người chết. I Sa-mu-ên 288-14 ghi lại việc một ác thần đã hiện ra làm nhà tiên tri Sa-mu-ên, là người đã qua đời, để đem cho nhà vua bất trung là Sau-lơ biết một chuyện. Nơi Ga-la-ti 519-21, “phù-phép” bị liệt kê vào các “việc làm của xác-thịt” và những ai thực hành các điều này thì không được hưởng nước Đức Chúa Trời. 9. a Nghĩa đen của chữ Hy Lạp pharmakiʹa là gì? b Những thực hành nào có liên quan đến phù phép? 9 Một điều đáng chú ý là chữ Hy Lạp được dịch là “phù-phép” là chữ pharmakiʹa, có nghĩa đen là “ma túy”. Một tự điển Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words viết “PHARMAKIA... có nghĩa căn bản là việc dùng thuốc men, ma túy, bùa; rồi đầu độc; sau đó phép phù thủy... Cũng xem Khải-huyền 921; 1823... Trong phép phù thủy, người ta dùng các chất ma túy, có khi nhẹ hoặc mạnh, và thường thường họ đọc phù chú cũng như cầu khẩn các quyền lực huyền bí và cho nhiều thứ bùa... cốt để khiến người khách đến xem tin vào quyền lực và tài năng huyền bí của người phù thủy”. Ngày nay những người dùng ma túy như thuốc phiện, hê-rô-in, cần sa và các chất ma túy khác tự đặt mình vào tình trạng để bị ma quỉ tấn công. Vì thế mà nhiều người dùng ma túy nói họ được “đi ngao du”, “đến gần Đức Chúa Trời”, “có tâm thần nới rộng” Cũng thuộc về việc nghiện ma túy, chúng ta có thể kể việc nghiện ăn trầu hay hút thuốc lá, là những thực hành “ô-uế” làm các giác quan bị tê đi và làm yếu đi năng lực quyết định đúng; những thực hành đó chứng tỏ thiếu yêu thương đối với người lân cận II Cô-rinh-tô 617-71. CẠM BẪY CỦA THUẬT CHIÊM TINH 10. Thuật chiêm tinh căn cứ vào điều gì? II Sử-ký 335, 6. 10 Trong những năm gần đây, nhiều người đã quay về thuật chiêm tinh để được hướng dẫn. Lịch sử cũng ghi chép rằng nhiều người nổi danh—Hitler, Mussolini, Nã Phá Luân, Julius Caesar, A Lịch Sơn Đại đế và những người khác nữa—đã đặt niềm tin vào “các sao”. Thuật chiêm tinh căn cứ vào cái gì? Thuật chiêm tinh chia một giải của bầu trời gọi là huỳnh đạo ra làm mười hai phần gồm những vì sao hay chòm sao, và từ xưa mỗi phần được đặt tên theo tên của thú vật hoặc người. Người ta cho rằng một người khi sinh ra có quan hệ đối với huỳnh đạo và điều này sẽ định đoạt tương lai cùng cá tính của người đó. Các sách tử vi được viết ra để cho biết “thời vận” tùng ngày của người đó sẽ xấu hoặc tốt. 11. Khoa học cho thấy thuật chiêm tinh là sai lầm như thế nào? 11 Nhưng các vì sao có ảnh hưởng con người ngay lúc họ được sinh ra không? Theo các nhà khoa học thì cá tính căn bản của một cá nhân đã được ấn định, không phải lúc được sanh ra, nhưng từ lúc thụ thai, chín tháng sớm hơn là trong cách tính của khoa tử vi. Tuy nhiên các ngôi sao ở quá xa con người cho nên không thể ảnh hưởng người ta bởi sự chuyển vận hay phóng xạ của nó, dù là lúc sinh ra hay lúc thụ thai. Chỉ có ảnh hưởng của ma quỉ mới có thể đến từ ngoài không gian qua thuật chiêm tinh, và việc xem “sao” mà bói sẽ đưa người ta vào vòng kiểm soát của các ác thần. 12. Thuật chiêm tinh bắt nguồn từ đâu? Ê-sai 471, 12-14. 12 Thuật chiêm tinh đã bắt đầu từ đâu? “Bách khoa Tự điển Anh-quốc” xuất bản lần 11, quyển II, trang 796 trả lời “Ngày nay người ta có thể truy thấy lịch sử của thuật chiêm tinh đã bắt nguồn từ xứ Ba-by-lôn xưa, và đúng ra từ các giai đoạn đầu tiên của lịch sử xứ này... Tại Ba-by-lôn cũng như tại A-si-ri... thuật chiêm tinh có một vai trò trong sự thờ phượng chính thức như là một trong hai phương pháp chính mà các thầy tế lễ dùng... để biết chắc về ý muốn và ý định của các thần. Phương pháp thứ hai là xem xét gan của thú vật được cúng tế [để xem điềm]”. Như thế thuật chiêm tinh đã bắt nguồn từ chỗ mà đế quốc tôn giáo giả của thế giới đã bắt đầu—tại Ba-by-lôn xưa. 13. a Vua Giô-si-a đã có thái độ nào đối với sự thực hành của thuật chiêm tinh? b Tại sao chúng ta phải loại bỏ sự mê tín dị đoan ra khỏi đời sống chúng ta? Gióp 3126-28. 13 Như thế thì chúng ta nên có thái độ nào đối với thuật chiêm tinh, bói toán, bùa “cầu may” và các hình thức khác của sự mê tín dị đoan? Nếu chúng ta muốn làm hài lòng Đức Chúa Trời, chúng ta nên có thái độ giống như vua Giô-si-a, người “đuổi đi những thầy cả dâng hương cho Ba-anh, cho mặt trời, mặt trăng, huỳnh-đạo, và cả cơ-binh trên trời” II Các Vua 235. Chúng ta cũng phải loại bỏ mọi hình thức mê tín dị đoan ra khỏi đời sống của chúng ta. Nếu chúng ta tin tưởng vào chiêm tinh gia hay thầy bói, dù dưới hình thức nào, chúng ta không những sẽ làm phật lòng Đức Chúa Trời hằng sống, mà chúng ta còn có thể bị lôi cuốn để quyết định hay hành động sai quấy làm tổn hại cho đời sống chúng ta. 14. Chúng ta phải đặt sự tin cậy nơi đâu, và tại sao? Thi-thiên 258, 9. 14 Vậy chúng ta phải đặt niềm tin cậy vào đâu cho tương lai? Vua Sa-lô-môn nói với chúng ta “Hãy hết lòng tin-cậy Đức Giê-hô-va, chớ nương-cậy nơi sự thông-sáng của con; phàm trong các việc làm của con, khá nhận-biết Ngài, thì Ngài sẽ chỉ-dẫn các nẻo của con. Chớ khôn-ngoan theo mắt mình; hãy kính-sợ Đức Giê-hô-va, và lìa-khỏi sự ác” Châm-ngôn 35-7. Qua các lời khuyên bảo khôn ngoan của Kinh-thánh, Đức Giê-hô-va giải thoát chúng ta khỏi bị tôi mọi cho những sự mê tín dị đoan vô ích và ban cho chúng ta sự hướng dẫn chắc chắn đưa đến một đời sống hạnh phúc thật sự dưới sự cai trị của nước công bình của Ngài. [Câu hỏi thảo luận] [Hình nơi trang 133] Sự mê tín dị đoan liên quan đến những thần “may mắn”, bùa “cầu may” và bói toán là nguy hiểm [Hình nơi trang 138] Đức Chúa Trời không tán thành sự bói toán [Hình nơi trang 139] Bảng huỳnh đạo của chiêm tinh gia bắt nguồn từ Ba-by-lôn, nơi phát khởi của đế quốc tôn giáo giả thế giới Mê tín dị đoan – một hiện tượng xã hội cần phải tuyên truyền xóa bỏ Phần II 4. Tính chất phản khoa học và tiêu cực của các hình thức mê tín dị đoan a. Lý thuyết về sự may - rủi trong cuộc sống Có thể nói rằng tri thức nhân loại đã mở ra thêm một bước khi toán học khám phá ra quy luật xác suất. Nói đến xác suất có nghĩa là nói đến những cái sẽ xảy ra và những cái có thể xảy ra. Khi ta tung một đồng xu xuống sàn, cái sẽ xảy ra là thế nào cũng có một mặt sấp xuống hoặc một mặt ngửa lên. Ta gọi xác suất cho mỗi mặt là 1/2. Khi ta gieo một con xúc xắc có 6 mặt xuống sàn và ta chờ đợi mặt số 1 sẽ ngửa lên trên cùng. Sự chờ đợi của ta sẽ có khả năng diễn ra như ý với cơ may xác suất chỉ là 1/6, trong khi khả năng diễn ra không như ý là 5/6. Như vậy, quy luật xác suất cho phép lượng hóa được khả năng xảy ra hoặc không xảy ra của những vấn đề mà ta cảm thấy không chắc chắn. Ví dụ như ta bất ngờ đến thăm một người bạn mà không báo trước thì ta không thể biết chắc chắn là có gặp được hay không, do đó phải vận dụng quy luật xác suất để phán đoán. Triết học Mác - Lênin cũng đã chỉ ra cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên. Phạm trù tất nhiên dùng để chỉ những cái nảy sinh từ bản chất bên trong của sự vật, nó nhất thiết phải xảy ra trong những điều kiện nhất định. Phạm trù ngẫu nhiên dùng để chỉ những cái nảy sinh không có quan hệ trực tiếp với bản chất bên trong của sự vật. Do đó, nó có thể xảy ra hoặc không, có thể xảy ra như thế này, hoặc thế khác. Ngẫu nhiên và tất nhiên cùng tồn tại trong mỗi sự vật, hiện tượng, quá trình cụ thể, trong đó cái ngẫu nhiên là hình thức biểu hiện của cái tất nhiên, cái tất nhiên luôn tự vạch đường đi cho mình thông qua vô số những ngẫu nhiên. Do đó, khi xem xét sự vật phải quan tâm đến cả cái tất nhiên lẫn cái ngẫu nhiên. Những điều mà ta ước muốn và nó bất ngờ đến với ta gọi là may mắn. Những điều mà ta ước muốn nhưng nó không đến với ta gọi là thất vọng. Những điều mà ta lo sợ và mong muốn nó đừng đến với ta nhưng nó vẫn cứ đến với ta gọi là bất hạnh, rủi ro. Cái tất nhiên là sẽ có những điều gì đó đến với ta. Cái ngẫu nhiên là điều may mắn hay rủi ro. Trong cuộc sống, có vô số những biến ngẫu nhiên có thể xẩy ra. Nếu xét trong phạm vi cuộc đời của một cá thể con người thì yếu tố may, rủi là cái tất nhiên. Trong cái tất nhiên đó may có thể nhiều hơn rủi; rủi có thể nhiều hơn may hoặc may và rủi ngang nhau. Ngày hôm nay may mắn hơn hôm qua, tháng này rủi ro hơn tháng trước, năm trước xúi quẩy hơn năm nay - đó là một chuỗi những biến ngẫu nhiên theo quy luật xác suất. Xét trong toàn thể xã hội, có những cá nhân trong cuộc đời luôn gặp may mắn nhưng có những cá nhân lại luôn gặp rủi ro. Có những đứa trẻ sinh ra bất hạnh xấu xí, tật nguyền; sinh ra trên hè phố, dưới gầm cầu; sinh ra trong nghèo khổ..., có những đứa trẻ sinh ra may mắn khỏe đẹp, thông minh; sinh ra trong gia đình giàu có, quý phái, gia đình có văn hóa cao... Nhiều người cho rằng, đó là do “số” và phần đông đều hiểu rằng “số” ở đây chính là “số phận tiền định” hoặc lý giải đó là “quả” của “nhân”. Những người theo tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên thì cho rằng đó là “vô phúc”, hoặc “có phúc”. Vậy những điều rủi ro và may mắn đó của người này so với người khác là vì sao? Theo quy luật của xác suất, một biến ngẫu nhiên không như mong muốn của ta sẽ ít có cơ hội xảy ra nếu có xác suất thấp và một biến ngẫu nhiên như mong muốn có nhiều cơ hội xảy ra nếu có xác suất cao. Cái tất nhiên và cái ngẫu nhiên có thể chuyển hóa cho nhau và chúng thường quy định lẫn nhau. Ví dụ chạy xe với tốc độ cao mà nhắm mắt thì tất nhiên là tai nạn; trong cái tất nhiên tai nạn đó thì biến ngẫu nhiên về may mắn không tai nạn không xảy ra vì xác suất gần như bằng không và xác suất của biến ngẫu nhiên về rủi ro tai nạn gần như bằng một xác suất gần bằng 0 hay bằng 1 là những trạng thái lý tưởng. Nắm được quy luật xác suất để điều chỉnh cái ngẫu nhiên và từ đó thay đổi được cái tất nhiên như mong muốn của ta. Điều này chứng minh cho khả năng cải tạo thế giới tự nhiên của con người. Và con người cải tạo được tự nhiên, làm biến đổi tự nhiên theo ý muốn của mình thì có nghĩa là “số phận tiền định”, “nhân kiếp trước, quả kiếp này” bị bác bỏ. Trở lại vấn đề về may mắn và bất hạnh, rủi ro của những con người khác nhau trong xã hội, ta thấy rằng trong một xã hội kém phát triển hoặc có xung đột, chiến tranh thì tỷ lệ những đứa trẻ tàn tật, đói khổ thường cao gấp nhiều lần so với những đứa trẻ lành lặn, ấm no; ngược lại trong một xã hội văn minh, kinh tế phát triển thì tỷ lệ những đứa trẻ được học hành và sống sung túc lại cao hơn nhiều lần so với những đứa trẻ lang thang, cơ nhỡ. Ngày nay, khoa học - nhất là sinh học phát triển vượt bậc - cho phép con người có thể biết trước được đặc điểm của những đứa trẻ khi còn chưa chào đời, từ đó có thể can thiệp kịp thời theo ý muốn của cha mẹ, của xã hội. Trong tương lai, dưới tác động của y học phát triển và kinh tế phát triển, con người lúc đó sinh ra sẽ đều được khỏe mạnh và xinh đẹp. Như vậy, xã hội loài người phát triển theo từng cấp độ. trong xã hội phát triển thấp thì xác suất bất hạnh và rủi ro của con người cao do đó mới có phân biệt “người này - người kia”, có người sinh ra để làm vua, nhưng lại có người sinh ra để làm dân; người khổ nhiều người giàu ít... trong xã hội phát triển cao hơn, do con người có điều kiện can thiệp nên xác suất bất hạnh, rủi ro giảm xuống và xác suất may mắn, lành lặn tăng cao nên người giàu có nhiều, người nghèo khổ ít. Và cuối cùng khi điều kiện kinh tế - xã hội phát triển đến đỉnh cao, khi mà con người có đủ điều kiện và mọi khả năng làm cho xác suất bất hạnh, rủi ro giảm đến gần bằng không và xác suất may mắn, lành lặn tăng đến gần bằng một trạng thái lý tưởng, thì lúc đó không còn sự phân biệt đẳng cấp theo kiểu “người này - người kia”, mọi người đều được hưởng hạnh phúc ngang nhau. Đó là một xã hội lý tưởng - xã hội cộng sản chủ nghĩa. Tóm lại, sự may mắn hay rủi ro trong cuộc sống là do xác suất quy định. Nó không phải là sự “sắp đặt trước”, “sự ban ơn”, che chở hay trừng phạt của một thế lực siêu nhiên huyền bí nào cả. Khi con người có điều kiện thì mọi sự may mắn hay rủi ro có thể điều chỉnh được. b. Tính chất phản khoa học của các hình thức mê tín dị đoan Như đã đề cập ở trên, các hành vi mê tín dị đoan trong đời sống xã hội vô cùng đa dạng. Có những hành vi theo quan niệm cá nhân và có những hành vi theo quan niệm của một nhóm người, một địa phương, một vùng hoặc một cộng đồng dân tộc. Có thể nói mê tín dị đoan là một hiện tượng xã hội xuất hiện ở mọi nơi. Và do nó là một hiện tượng phản văn hóa nên cũng là một hiện tượng phản khoa học. Sau đây là phần luận giải tính chất phản khoa học của các hình thức mê tín dị đoan * Các hình thức lễ bái, cúng tế, cầu xincúng cô hồn, vong linh; cúng sao giải hạn; cầu tài lộc; cầu tự; cầu tình duyên, gia đạo; xi xăm, số đề; những hành vi hiến tế, dày vò thể xác, quan hệ nam nữ bất thường, nhảy múa điên cuồng... Ở Việt Nam, cứ đến rằm tháng bảy âm lịch 14/7 có rất nhiều nhà cúng vong linh, cô hồn để cầu mong được yêu ổn, không bị quấy phá, đi liền đó là tục đốt vàng mã, tiền giấy và tổ chức cho trẻ con giật đồ cúng lễ gọi là “giật cô hồn”. Họ quan niệm rằng ngày rằm tháng bảy là ngày “xá tội vong nhân”, ngày các cô hồn được thả tự do đi lang thang. Tục lệ của người Thái có hiện tượng chia của cho người thân đã khuất như gạo, y phục, các vật dụng sản xuất và buộc con gà kèm theo để dẫn đường cho hồn về với tổ tiên. Ở một số vùng, có kẻ lợi dụng tôn giáo, lợi dụng sự mê tín của một số người để tổ chức nhảy múa và làm tình tập thể một cách hết sức phản văn hóa... Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phê phán “... Khi ta làm cách mạng thì trời hay người làm? Khi ta kháng chiến thì trời hay người làm? Năm trước chống hạn là vì người hay vì trời? Trời làm hạn là xấu, ta phải chống hạn. Ta phải chống hạn chứ không phải cầu trời...”. Các hình thức mê tín dị đoan trên thể hiện sự thiếu hiểu biết, sự tự tri giác của những con người chưa tìm thấy bản thân mình hoặc đã bị đánh mất chính bản thân mình. Họ tự nguyện hiến tinh thần mình, thậm chí cả thể xác mình cho những điều hoang đường. Những hành vi mê tín này thường được liên kết với những vấn đề tế nhị của tín ngưỡng, tôn giáo. Vì vậy, đôi lúc nó rất khó phân biệt hoặc dễ nhầm lẫn với tín ngưỡng, tôn giáo. * Các hình thức xem tướng số, bói toán bói dáng người, bói chỉ tay, bói chân gà, bói mai rùa, bói chữ viết, bói chữ ký, gieo lá số tử vi, bói bài... Những hình thức bói toán xem tướng số làm cho người ta tin tưởng và khẳng định rằng mỗi người đều có mệnh của riêng mình. những “thông tin” do bói toán, đoán mệnh, quy định người này có tướng làm quan, người có tướng giàu có, người hào hoa phong nhã, người phải chịu phận ăn mày, nghèo khổ, người trộm cướp, lọc lừa... và khi đã có số mệnh như thế thì không sao có thể xoay chuyển được. Hiện nay, các hình thức bói chân gà - mai rùa - cỏ thi; bói vi tính - bói bài - bói kiều một loại thì cổ xưa phức tạp, khó hiểu; một loại thì có vẻ thiếu trang trọng nên có ít người sử dụng hoặc chỉ xem nó như một trò chơi giải trí. Thế nhưng, một số hình thức bói chỉ tay, bói dáng người, bói chữ viết, bói chữ ký... lại được nhiều người cho rằng đó là khoa học hoặc “khoa học đang nghiên cứu”. Trong cái cảm giác mường tượng vào khoa học đó, người ta vội vàng nghe theo lời phán bảo của “thày bói”. Thực ra đây là một sự nhầm lẫn vì lấy hiện tượng quy thành bản chất. Chúng ta thấy rằng, bệnh tật quy định một số biểu hiện bên ngoài chứ các biểu hiện bên ngoài không quy định bệnh tật, ví như “bệnh lao” quy định việc “gầy yếu” chứ “gầy yếu” không quy định “bệnh lao” hoặc “bệnh gan” quy định “vàng mắt” chứ “vàng mắt” không quy định “bệnh gan”. Cũng như vậy các đường chỉ tay rõ ràng, tướng mạo đĩnh đạc, uy nghi là biểu hiện bên ngoài của một con người có sức khỏe, có năng lực chứ không phải các hình thức ấy quy định số mệnh của anh ta, vì anh ta có sức khỏe, có năng lực, có phẩm chất nên anh ta được trọng dụng. Do anh ta được trọng dụng nên anh ta có tương lai tốt đẹp, tươi sáng. Việc người này có sức khỏe, có năng lực, có phẩm chất hơn so với người khác trong xã hội không phải do số mệnh tiền định mà do công thức sau Kiểu gen trội + giáo dục tốt + nuôi dưỡng tốt = con người phát triển Sinh học đã khám phá ra rằng kiểu gen quy định con người to cao, người thấp bé, người đẹp, người xấu, người ham hoạt động hoặc người có tính cách thụ động... những kiểu gen trội quy định kiểu hình tốt thuận lợi cho cá thể. Những yếu tố thuận lợi của cá thể do kiểu gen quy định kết hợp với chế độ chăm sóc nuôi dưỡng tốt và giáo dục đúng cách sẽ tạo ra con người phát triển. Như vậy, nhất quyết phải loại trừ tư tưởng “nhân duyên tiền định”, “số mệnh”, quan niệm con người phận số đã an bài. Những việc xem chỉ tay, tướng mạo nếu có thể được thì chỉ tồn tại trên cơ sở tâm lý học và y học nhằm sử dụng trong phạm vi “xem mạch, đoán bệnh” để rồi “chữa bệnh” chứ không phải để khẳng định hay phủ định một con người. Tuy thế rất nhiều người đã lợi dụng khoa học để rồi tô vẽ thêm trong việc xem chỉ tay, tướng mạo làm huyền bí hóa nó. Trong các hình thức bói toán thì việc nghe theo lời phán của những kẻ được gọi thày bói là điều gây tác hại và nguy hiểm nhất. Nhiều người tin tưởng mù quáng vào thày bói vì thày “nói đúng”, “biết mọi chuyện”. thật ra, đó là những kẻ lừa đảo có hiểu biết về tâm lý. Trong lĩnh vực nào cũng vậy, đều có “kỹ xảo nghề nghiệp”, ví như nếu ta không biết trước ảo thuật là một loại hình giải trí thì ta liền vội vàng bái lạy nhà ảo thuật vì cho rằng anh ta là một phù thủy. Kẻ nào có “trình độ tay nghề” càng cao thì càng có đất dụng võ. Những kẻ bói toán có rất nhiều kỹ xảo tạo ra tin đồn, cho đệ tử quảng cáo khắp nơi, hẹn “khách hàng” lần sau sẽ gặp và cho đồng bọn âm thầm điều tra về những bí mật của người ấy... cũng có những kẻ hành nghề bói toán vốn là lưu manh, lừa đảo, thất học “phán” rất tùy tiện, bậy bạ gây nên những hậu quả nghiêm trọng, xót xa. Bói toán dựa trên giả định, tương lai là xác định khoa học ngày nay đã chứng tỏ rằng tương lai là bất định và không thể dự báo được. Đó là sự khẳng định chắc chắn của thuyết lượng tử, thuyết hỗn độn hay lý thuyết về sự phức tạp. Tuy nhiên, bói toán không cần phải chính xác. Người ta cần nó như một cách thức xoa dịu nỗi khát khao muốn biết trước tương lai và trấn an những bất định trong tâm tưởng. Nhà tâm lý học hành vi Skinner đã chứng tỏ trong nghiên cứu về hành vi mê tín người ta chỉ cần thỉnh thoảng được khen hay khích lệ để tin tưởng và thày bói thì rất nhiều cách khích lệ. * Các hình thức chữa bệnh bằng ma thuậttrừ tà ma, đồng bóng, thư yểm bùa... Khi bị ốm, con bệnh không được cứu chữa tại các cơ sở y tế, bệnh viện mà được đem đến hoặc mời một thầy cúng cứu chữa. Thầy cúng sau khi đánh đập con bệnh làm cho ma quái trong người sợ hãi, đồng thời đốt một lá bùa bảo con bệnh uống, hậu quả là làm cho bệnh nhân lâm vào tình trạng nguy kịch. Một số người bị bệnh nhẹ may mắn tự khỏi thì công lao của thầy cúng được đề cao và đồn đại vang xa.., ở những vùng đồng bào dân tộc tây nguyên sinh sống, người bệnh thường bị nghi là do ma lai Tây Nam bộ, nơi có người Khơme, người bệnh bị nghi là do người nào đó “thư” như “thư con gà, lưỡi dao, búa...” vào bụng, cần phải tìm ra người đã “thư” để xin hóa giải. Ở nhiều nơi, nhất là những vùng nông thôn, có những cách chữa bệnh bằng “mẹo”. Chẳng hạn như người bị hóc xương cá thì cứ âm thầm lặng lẽ xoay mâm 7 lần là được; người bị bệnh thần kinh thì cứ đem lửa xông; người bị đau lưng thì nhờ đàn bà có chửa đạp lên lưng 7 cái; phụ nữ có mang bị ngã thì uống nước tiểu trẻ con; người bị mụn cơm thì chạm vào tay người chết sẽ hết, những phương pháp chữa bệnh bằng “mẹo” có rất nhiều trong dân gian. Mỗi địa phương đều có những “mẹo” chữa bệnh khác nhau. Đã gọi là “mẹo” thì không giải thích vì sao và đừng ai hỏi vì sao. Vấn đề là người ta có tin hay không mà thôi. Nhiều người cho rằng “mẹo” là thể hiện “niềm tin” trong điều trị bệnh - tin thì khỏi, không tin thì không khỏi. Cũng có người cho rằng “mẹo” là cách thức lừa ma quái thiêng, độc ra khỏi cơ thể, do đó cần phải âm thầm lặng lẽ để không cho “chúng nó” biết. Những hình thức chữa bệnh bằng ma thuật và bằng “mẹo” như trên rõ ràng là hết sức vô lý, phản khoa học, nó hoàn toàn không có căn cứ gì để lý giải. Sở dĩ những hình thức này tồn tại là nhờ dựa trên sự thiếu hiểu biết và tâm lý nhút nhát của một bộ phận quần chúng nhân dân. Nó chỉ có lợi cho những kẻ lợi dụng thần thánh. Chỉ riêng vấn đề ép buộc người ta tin và thể hiện niềm tin trong chữa bệnh cũng đã là một thủ đoạn tâm lý mang lại hiệu quả cao cho những kẻ lừa đảo. Người bệnh nếu tự khỏi thì mang ơn “thày lang”, nếu không khỏi bệnh hoặc bệnh trầm trọng hơn thì vẫn cứ tôn sùng và không dám trách cứ “thày lang” vì tâm tưởng họ đã bị huyễn hoặc. * Các hình thức kiêng cữkiêng đàn bà có chửa xông đất đầu năm hoặc dự cỗ ma, cỗ cưới; kiêng khởi đầu một việc gì đó vào ngày 13 hoặc các ngày lẻ; kiêng mèo tự nhiên vào nhà; kiêng tặng mực đầu năm... Không thể nào có thể kể hết được những hình thức kiêng cữ vì chúng vô cùng phong phú đa dạng. Hành vi kiêng cữ được hình thành trên cơ sở liên hệ, móc nối cái nọ với cái kia dựa vào mối quan hệ cảm tính bề ngoài, không dựa vào mối quan hệ bản chất giữa chúng, ví như “mực thì đen” cho nên kiêng tặng mực; tiếng mèo kêu có âm gần giống như “nghèo... nghèo..” nên kiêng mèo tự nhiên vào nhà; đàn bà tượng trưng cho bẩn thỉu thấp kém phong kiến nên kiêng ra ngõ gặp đàn bà... các hình thức kỵ tuổi như dần - thân - tỵ - hợi, hay tý - ngọ - mẹo - dậu là tứ hành xung; kỵ tháng năm, ngày giờ; kỵ màu sắc như mạng thủy thì hợp với màu xanh nhưng kỵ với màu đỏ vì thủy là nước còn màu đỏ tượng trưng cho hỏa nên nước - lửa kỵ nhau... đây là những hình thức xuất phát từ dịch lý, âm dương ngũ hành - lý giải nguồn gốc, cấu tạo vũ trụ của các trào lưu tư tưởng trung hoa cổ xưa. Đến nay nó đã bị khoa học phản bác. Vì giới hạn phạm vi nghiên cứu nên không cho phép nêu lên những phản bác của khoa học đối với những tư tưởng ấy. Vấn đề đáng đề cập hơn là ở chỗ nó gây ra những rắc rối, tiêu cực trong đời sống xã hội. Những rắc rối tiêu cực này sẽ được đề cập ở phần sau. Ngoài những hình thức chủ yếu ở trên, mê tín dị đoan còn được biểu hiện dưới các hình thức ngụy khoa học như dùng nhân điện để tìm mộ, hài cốt; nói chuyện với vong linh bằng hình thức gọi hồn; dùng sóng điện tử để liên hệ với người đã khuất... chúng được mang danh nghĩa là khoa học đang nghiên cứu và được chuyển tải qua một số tờ báo, tạp chí có xu hướng “lá cải”, hoặc được đồn đại, lan truyền trong một số người thuộc giới trí thức. Tính chất vô căn cứ của các hình thức ngụy khoa học này được thể hiện như sau - Thứ nhất, người Việt Nam có câu “trăm nghe không bằng một thấy”, thậm chí thấy cũng chưa chắc đúng vì có thể là ảo giác hoặc một trò ảo thuật lừa đảo. Rất tiếc những người luôn khẳng định niềm tin về những hiện tượng như tìm mộ, hài cốt bằng “ngoại cảm” là những người chưa bao giờ được trực tiếp chứng kiến mà tiếp xúc vấn đề qua một số bài báo hoặc những lời kể. Người kể trước lại cố gắng tìm mọi cách để khẳng định rằng mình là người được tiếp xúc trực tiếp hoặc được nghe từ một vị “rất có uy tín” nào đó cho người nghe sau. Cứ như vậy người nghe sau từ chỗ lạ lùng, kinh ngạc lại kể tiếp cho người khác. Và sự thật đã bị khúc xạ đến hàng chục, hàng trăm lần. Từ một sự thật hết sức bình thường có khi không phải là sự thật mà là lừa đảo đã được biến chuyển thành một vấn đề huyền bí. - Thứ hai,những vấn đề gọi là “huyền bí” bao giờ cũng đáng tin hơn cả nếu nó được phát ra từ một nhân vật “chuyên chính vô sản” hoặc một vị “cách mạng lão thành đã từng vào sinh ra tử”. Người ta dễ dàng bị thuyết phục khi được dẫn chứng rằng việc khảo sát những hiện tượng “ngoại cảm” là công trình đang nghiên cứu của một cơ quan, một nhóm mà người đứng đầu là một vị thiếu tướng, một vị đại tá nào đó được nêu tên cụ thể. - Thứ ba,giả sử rằng có một nhóm hoặc một vị “có uy tín” nào đó thật sự đang nghiên cứu hoặc phát ngôn kể cả chính thức hoặc không chính thức về những vấn đề “huyền bí” thì trước hết chúng ta cũng cần phải làm rõ động cơ của việc nghiên cứu hoặc phát ngôn đó. Khi ta chưa rõ động cơ thực sự mà đã vội vàng tin là thiếu căn cứ khoa học. c. Những ảnh hưởng tiêu cực của mê tín dị đoan Theo phân tích ở trên, mê tín dị đoan là một hiện tượng mang tính phản văn hóa. Nó là niềm tin dẫn đến những hành vi trái ngược với những luận thuyết và thực hành của đa số cộng đồng khoa học, tiến bộ và của cộng đồng tôn giáo có tính văn hóa quan trọng nhất. Nói đến mê tín dị đoan là nói đến niềm tin mù quáng kết hợp với yếu tố tác hại đối với xã hội. Mê tín dị đoan ảnh hưởng tiêu cực đối với nhiều lĩnh vực xã hội như - Về mặt tư tưởng, sự phát triển của các loại hình mê tín dị đoan sẽ xâm hại và từng bước phủ nhận thế giới quan duy vật biện chứng trong nhân dân, làm cho hệ tư tưởng Mác - Lênin và các phát kiến khoa học tiến bộ có nguy cơ bị đẩy lùi. Niềm tin mù quáng vào một thế giới siêu nhiên, vào sự quyết định và chi phối của thần tiên, ma quỷ sẽ thay chỗ cho mọi niềm tin khác, trong đó có cả niềm tin vào sức mạnh bản thân con người. Những niềm tin mù quáng sẽ làm cho con người mất đi sức mạnh cải tạo thế giới tự nhiên; làm cho xã hội mất đi động lực phát triển - đó là ý chí đấu tranh của con người. Chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ tư tưởng cách mạng nhất và khoa học nhất do chủ trương giải phóng xã hội, giải phóng con người, làm cho con người phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần; đồng thời học thuyết này được xây dựng trên cơ sở thế giới quan duy vật biện chứng và các nền tảng khoa học tự nhiên và khoa học xã hội khác. Giả sử rằng hệ tư tưởng Mác - Lênin bị phủ nhận thì niềm tin khoa học cũng bị đánh đổ; xã hội ngừng phát triển; con người không được giải phóng và luôn sống trong hoang mang, sợ hãi trước những ảo tưởng về thế lực siêu nhiên, hoang đường. Rõ ràng là điều đó sẽ không xẩy ra vì nó trái với quy luật phát triển của xã hội. Do đó hệ tư tưởng Mác - Lênin tất yếu là hệ tư tưởng lãnh đạo xã hội. tuy nhiên, mê tín dị đoan là một rào cản đáng lo ngại gây cản trở sự tác động của chủ nghĩa Mác - Lênin đối với xã hội. - Trên lĩnh vực chính trị nội bộ, tệ mê tín dị đoan có thể thâm nhập vào tư tưởng của cán bộ, đảng viên. Nó nguy hiểm ở chỗ làm cho cán bộ, đảng viên từ bỏ ý chí, lập trường đấu tranh; từ bỏ vai trò tiên phong gương mẫu của bản thân để thực hiện sự chờ đợi, cầu xin ban ơn, che chở của thần linh ma quái. Cán bộ, đảng viên nếu vướng phải tệ mê tín dị đoan sẽ ít chú tâm cho công việc do thời gian được để dành cho những nghiên cứu tính toán về những điều thần bí. Mê tín dị đoan là một trong những nguyên nhân gây mất đoàn kết nội bộ, chia rẽ bè phái làm cho uy tín lãnh đạo của đảng bị giảm sút, năng lực quản lý của nhà nước bị hạn chế. Điều này diễn ra do một số cán bộ, đảng viên có đầu óc nặng về mê tín. trong công tác tuyển dụng cán bộ, họ quan niệm rằng phải tuyển người có “nhân mạng”, “khắc tinh”, phù hợp với mình như người tuổi chuột thì không thể tuyển người tuổi mèo vì như thế sẽ gây đe dọa cho mình; người có “mạng mộc” không thể tuyển dụng hoặc cất nhắc cho người “mạng kim” vì “mộc khắc kim”. Trong đơn vị, cơ quan, họ phân đồng nghiệp, đồng chí thành hai nhóm người nhóm những người “tương sinh” và nhóm những người “tương khắc”. Những người “tương khắc” là những người kỵ tuổi, kỵ mệnh với mình sẽ làm cho mình “hao tài tốn của” hoặc bị “hãm tài” nên cần phải tìm cách cho nghỉ việc hoặc điều chuyển công tác khác... rất nhiều những chuyện về mất đoàn kết nội bộ do mê tín dị đoan xẩy ra trong lĩnh vực chính trị nội bộ. Nó có thể dễ dàng bị kẻ thù hoặc những phần tử cơ hội lợi dụng nhằm thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” hoặc động cơ cá nhân không trong sáng. - Trong lĩnh vực kinh tế, mê tín dị đoan làm người ta mất đi động lực hoặc gây trì trệ cho việc phát triển sản xuất, kinh doanh. có những cơ quan, xí nghiệp do thủ trưởng quan niệm ngày tốt, ngày xấu, giờ “hoàng đạo”, giờ “hắc đạo” mà làm lỡ dịp ký kết hoặc thực hiện hợp đồng kinh tế. Có những công ty làm ăn bằng cách phân biệt đối tác không dựa trên cơ sở tính toán tối đa hóa lợi nhuận mà dựa trên cơ sở dịch lý âm dương. Nhiều gia đình, nhiều vùng, địa phương lâm vào tình trạng đình đốn cũng vì quan niệm ngày giờ tốt xấu trong kỳ thu hoạch... những vấn đề này đã gây nhiều sự thất thoát lớn trong việc tích lũy nhằm phát triển nền kinh tế quốc dân. Nó làm cho nhân dân thì tổn hại kinh tế, còn nhà nước bị thất thu. - Trong đời sống sinh hoạt xã hội hàng ngày, mê tín dị đoan gây nên những lãng phí, bất ổn, đau thương, mất mát của nhân dân. Đó là sự cúng tế, cầu xin linh đình, đốt thải tiền bạc, vàng mã... vừa tốn kém vừa gây ô nhiễm môi trường; sự tổn hại về thể xác và tinh thần khi tin và chữa bệnh ở các thày mo; sự chia lìa của đôi lứa yêu nhau thật lòng nhưng bị bố mẹ ngăn cấm vì tin vào lời phán của thày bói; sự nghi kỵ, hiềm khích thù hằn dẫn đến chém giết lẫn nhau vì những quan niệm mê tín... những điều đó làm cho tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa bị loại bỏ, thay vào đó là những sự độc ác, ích kỷ, hẹp hòi diễn ra giữa những cá nhân trong cộng đồng. Tóm lại, mê tín dị đoan - và thường kết hợp với nó là những hủ tục - gây nên những tác hại rất lớn trên mọi lĩnh vực của xã hội, từ tư tưởng, chính trị, đạo đức đến kinh tế, đời sống. Những ảnh hưởng tiêu cực đó không thể nào phù hợp cho một xã hội vì con người - một xã hội công bằng, dân chủ, hiện dại, văn minh. Vì vậy nó cần phải bị đấu tranh xóa bỏ mà vấn đề trước hết cần thực hiện là đấu tranh thông qua công tác tuyên truyền. Trong cuộc sống của chúng ta, việc lựa chọn theo tôn giáo, tín ngưỡng nào là quyền tự do của mỗi người. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên cân nhắc, có chọn lọc để tránh trường hợp mê tin dị đoan. Vậy mê tín dị đoan dị đoan là gì, mời quý khách hàng theo dõi bài viết sau đây của Công ty Luật ACC để biết thêm chi tín dị đoan dị đoan là gìHiện chưa có định nghĩa cụ thể về mê tín dị đoan dị đoan, tuy nhiên thông qua cách dùng thực tế, chúng ta có thể hiểu mê tín dị đoan dị đoan là việc tin tưởng vào những điều nhảm nhí, mơ hồ, không có thực, những điều vô lý, không phù hợp với lẽ tự nhiên. mê tín dị đoan dị đoan là con người mù quáng, chủ yếu xuất hiện trong lĩnh vực tâm linh. mê tín dị đoan dị đoan thường mang đến hậu quả không tốt cho cá nhân, gia nay, nhiều cá nhân lợi dụng vấn đề này để lừa đảo, trục lợi từ những người nhẹ dạ cả tin, những người có quan điểm, nhìn nhận dễ thay Một số ví dụ về mê tín dị đoan dị đoanTrong đời sống hiện nay, mê tín dị đoan dị đoan được biểu hiện, thể hiện đa dạng dưới nhiều hành vi. Ranh giới giữa tín ngưỡng tôn giáo và mê tín dị đoan dị đoan là rất mong manh, nên chúng ta cần lưu ý. Một số ví dụ về mê tín dị đoan dị đoan, cụ thể như sau– Chữa bệnh bằng ma thuật trừ tà, yểm bùa, cúng bái thần linh;– Các hình thức cúng cô hồn, gọi hồn;– Các hình thức xem bói đầu năm, xem bói lúc gia đình có vấn đề;– Những hành vi hiến tế;– Những kiêng cữ như đàn bà mang bầu không được xông đất đầu năm,…3. Ảnh hưởng của mê tín dị đoan dị đoan đến cuộc sốngmê tín dị đoan dị đoan ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống của cá nhân người có tư tưởng này và cả những người thân, gia đình họ– Khiến con người mơ hồ, mù quáng, tin tưởng thái quá vào những điều vô lý như chữa bệnh bằng việc cúng bái;– Tốn thời gian, tốn tiền bạc. Đặc biệt là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, khi họ mê tín dị đoan dị đoan, có những niềm tin sai lệch về tâm linh thì việc theo những thủ tục cúng bái tốn rất nhiều tiền bạc để sắm sửa các đồ cúng bái, làm cho kinh tế gia đình ngày càng khó khăn hơn.– Sức khỏe, tinh thần dễ bị sa sút, ảnh hưởng bởi những người có niềm tin mù quáng vào vấn đề tâm linh thường bỏ ngoài tai những lời khuyên của gia đình, người thân.– Không giải quyết được vấn đề mà còn làm cho vấn đề nghiêm trọng hơn. Ví dụ như việc chữa bệnh bằng cúng bái, điều này không chữa trị được bệnh mà còn có thể làm tình trạng xấu hơn, nặng đi; tiền mất tật mang.– mê tín dị đoan dị đoan có thể ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế. Đơn cử như việc nếu tất cả các doanh nghiệp, xưởng sản xuất có tâm lý này, họ sẽ xem bói, xem ngày giờ đẹp đến lý hợp đồng, để làm việc thì sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển doanh nghiệp; nếu nhiều doanh nghiệp như thế thì vô hình chung ảnh hưởng đến sự phát triển kinh Quy định pháp luật về xử lý hành vi mê tín dị đoan dị đoana. Tội hình nghề mê tín dị đoan dị đoan theo Điều 320 Bộ luật Hình sự 2015– Người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín dị đoan, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ đồng đến đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 nămLàm chết người;Thu lợi bất chính đồng trở lên;Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.– Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ đồng đến Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa xã hội– Phạt tiền từ đồng đến đồng đối với hành vi tham gia hoạt động mê tín dị đoan dị đoan trong lễ hội Khoản 4 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.– Phạt tiền từ đồng đến đồng đối với hành vi tổ chức hoạt động mê tín dị đoan dị đoan.– Phạt tiền từ đồng đến đồng đối hành vi lợi dụng việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa để hoạt động mê tín dị đoan dị cá nhân đều có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo nhưng cần tỉnh táo, chọn lọc để tránh sa vào các hoạt động mê tín dị đoan dị Những câu hỏi thường Tại sao cần loại bỏ mê tín dị đoan dị đoan?mê tín dị đoan dị đoan gây nên những lãng phí, đau thương, bất ổn và mất mát của nhân tín dị đoan dị đoan kết hợp với những hủ tục gây nên tác hại cho xã hội từ tư tưởng, chính trị, đạo đức nền kinh tế, đời sống. Những ảnh hưởng tiêu cực đó không phù hợp với xã hội công bằng, dân chủ, hiện đại, văn minh mà phải bị lên án, loại Hành nghề mê tín dị đoan dị đoan bị phạt bao nhiêu tiền?Theo điểm đ điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính đối với hoạt động mê tín dị đoan dị đoan như sauPhạt tiền từ đồng đến đồng đối với hành vi tổ chức hoạt động mê tín dị đoan dị tiền từ đồng đến đồng đối với hành vi lợi dụng hoạt động lên đồng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức tương tự khác để trục vi phạm có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ hành vi nêu Công ty Luật ACC có cung cấp dịch vụ tư vấn về mê tín dị đoan là gì không?Hiện là công ty luật uy tín và có các văn phòng luật sư cũng như cộng tác viên khắp các tỉnh thành trên toàn quốc, Công ty Luật ACC thực hiện việc cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý cho quý khách hàng, trong đó có dịch vụ làm tư vấn về mê tín dị đoan là gì uy tín, trọn gói cho khách Chi phí dịch vụ tư vấn về mê tín dị đoan là gì của công ty Luật ACC là bao nhiêu?Công ty Luật ACC luôn báo giá trọn gói, nghĩa là không phát sinh. Luôn đảm bảo hoàn thành công việc mà khách hàng yêu cầu; cam kết hoàn tiền nếu không thực hiện đúng, đủ, chính xác như những gì đã giao kết ban đầu. Quy định rõ trong hợp đồng ký đây là nội dung trả lời cho câu hỏi mê tín dị đoan dị đoan là gì mà Công ty Luật ACC cung cấp tới quý khách hàng. Nếu có bất kỳ vướng mắc nào, quý khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các thông tin sau để được hỗ trợHotline 19003330Zalo 084 696 7979Gmail info ✅ Dịch vụ thành lập công ty ⭕ ACC cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc ✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh ⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình ✅ Dịch vụ ly hôn ⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn ✅ Dịch vụ kế toán ⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật ✅ Dịch vụ kiểm toán ⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác ✅ Dịch vụ làm hộ chiếu ⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin Trong cuộc sống hằng ngày, có lẽ chúng ta đã từng được chứng kiến những hành vi tâm linh như ông đồng, bà cốt, xin xăm bói quẻ, cúng tế vong linh, cô hồn,… Các hành vi này được xem là mê tín dị đoan, tin vào những thứ mơ hồ, nhảm nhí và không có thật, trái với quy luật tự nhiên. Đồng thời, nó còn dẫn đến nhiều hệ lụy xấu, làm ảnh hưởng đến bản thân, gia đình và xã Đang Xem Tham Khảo 7 tại sao phải chống mê tín dị đoan hay nhất, bạn nên biết 1. Mê tín dị đoan là gì? Trước khi tìm hiểu mê tín dị đoan là gì, chúng ta cần nắm được khái niệm cơ bản về từ “mê tín”. Mê tín là niềm tin, sự tin tưởng tuyệt đối trong mối quan hệ nhân quả bất kì. Theo từ Hán Việt, “mê” và “tín” chính là “say mê” và “tín ngưỡng”, là say mê một điều gì đó có tín tâm, tin tưởng vào nó ở mức độ cao. Nhưng hiện nay, từ “mê tín” đã bị khoác lên mình chiếc áo tiêu cực khi gắn liền chữ “dị đoan”. Đặt niềm tin một cách mù quáng vào những thứ không có thật Mê tín dị đoan chưa có một khái niệm nào cụ thể. Người ta thường dựa vào cách dùng thực tế để đưa ra định nghĩa của nó. Từ đó, chúng ta có thể hiểu rằng, mê tín dị đoan là đặt niềm tin một cách mù quáng vào những thứ không có thật, những điều vô lý, đi ngược lại với quy luật tự nhiên. Nó gây ảnh hưởng xấu đến mỗi cá nhân, gia đình và xã hội. Mê tín dị đoan xuất hiện ở mọi nền văn hóa từ lạc hậu cho đến văn minh. Duy chỉ có mức độ và phạm vi ảnh hưởng của chúng ở mỗi nơi là khác nhau. Đặc biệt, tập tục và truyền thống của mỗi nền văn hóa là không giống nhau, có nơi xem đây là truyền thống cần được gìn giữ và phát huy nhưng nó sẽ bị coi là mê tín dị đoan khi ở một nơi khác. Các hành vi được xem là mê tín dị đoan Hiện nay, các hoạt động, hành vi mê tín dị đoan xuất hiện ngày càng nhiều, khiến cuộc sống của mọi người dần bị đảo lộn. Dưới đây là một số hành vi được xem là mê tín dị đoan. Các hành vi mê tín dị đoan mà chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp là cúng tế, cầu xin như cúng vong linh, cô hồn, cầu tình duyên, cầu tài lộc, xin xăm, số đề hay hiến tế, quan hệ nam nữ bất thường, nhảy múa điên cuồng, thậm chí là dày vò thân xác. Ngoài ra, hình thức bói toán, xem tướng số như nhìn chỉ tay, mai rùa, chân gà, chữ ký, lá bài,… để bói tình duyên, sự nghiệp của một ai đó cũng được xem là mê tín dị đoan. Hành vi mê tín dị đoan còn thể hiện ở việc chữa bệnh bằng ma thuật như thư yểm bùa, trừ tà ma, đồng bóng,… Hoặc hình thức kiêng cữ vô căn cứ như kiêng tặng mực cho nhau vào đầu năm, kiêng phụ nữ mang thai dự cỗ cưới, cỗ ma và xông đất đầu năm, kiêng mèo tự nhiên vào nhà,… Xem thêm Trốc tru là gì? Khu mấn là gì? Phương ngữ miền Trung sẽ khiến bạn bất ngờ Sự khác biệt giữa tín ngưỡng tôn giáo và mê tín dị đoan Mê tín và tín ngưỡng – Đâu là ranh giới? Ngày nay vẫn còn một số người tin vào những chuyện thờ cúng vô lý và hiểu nhầm nó là tín ngưỡng. Xin đừng nhầm lẫn giữa tín ngưỡng tôn giáo và mê tín dị đoan. Để phân biệt được chúng ta cần hiểu rõ khái niệm của hai loại hình này. Tín ngưỡng là niềm tin của con người thông qua các hoạt động, lễ nghi gắn liền với phong tục tập quán, truyền thống tốt đẹp từ ngàn xưa của ông cha ta. Nhằm mang đến sự an yên về mặt tinh thần cho mỗi cá nhân và cộng đồng. Tôn giáo cũng là niềm tin của con người được xây dựng dựa trên hệ thống quan niệm và hoạt động về giáo lý, giáo luật, lễ nghi, tổ chức, đối tượng tôn thờ. Cả tín ngưỡng tôn giáo và mê tín dị đoan có điểm giống nhau là tin vào những điều mắt không nhìn thấy, tai không nghe. Đặc biệt, tín điều của hai loại hình này đều có khả năng điều chỉnh hành vi ứng xử giữa cá nhân với gia đình và cộng đồng. Điểm khác nhau đầu tiên giữa tín ngưỡng tôn giáo và mê tín dị đoan phải xét đến mục đích. Với tín ngưỡng tôn giáo, mục đích chỉ thiên về đời sống tinh thần và đời sống tâm linh. Còn mê tín dị đoan chỉ tập trung vào việc kiếm tiền, lợi dụng vào sự nhẹ dạ cả tin của mọi người nhằm trục lợi, chỉ làm việc khi khách hàng có tiền. Thứ hai, tín ngưỡng không có bất cứ ai làm việc chuyên nghiệp và bán chuyên nghiệp. Riêng mê tín dị đoan thì có hẳn hoạt động bán chuyên nghiệp và chuyên nghiệp. Trên thực tế, có rất nhiều người gây dựng sự nghiệp và trục lợi bất chính bằng ngành nghề này. Thứ ba, tín ngưỡng sẽ có nơi thờ cúng riêng như miếu, đình, từ đường,… thì mê tín dị đoan lại không có nơi chốn nhất định. Chỉ hoạt động ở những không gian như tư gia hoặc các cơ sở thờ tự của tín ngưỡng dân gian. Thứ tư, những người sinh hoạt tín ngưỡng sẽ có thời gian nhất định vào mồng một, ngày rằm hoặc ngày giỗ ông bà, bố mẹ,… và được pháp luật công nhận, bảo vệ. Còn mê tín dị đoan hoạt động không định kỳ, nó chỉ diễn ra khi khách hàng gặp biến cố trong cuộc sống mất của, hỏa hoạn, ốm đau,… và không được nhân dân ủng hộ, đồng tình. Xem thêm Tìm hiểu về nền văn hiến văn vật ngàn năm của Việt Nam Mê tín dị đoan không chỉ có ảnh hưởng không tốt đến cá nhân mang tư tưởng này mà còn gây hại đến người thân, bạn bè và những người xung quanh họ. Nó có sức ảnh hưởng tiêu cực về mặt tư tưởng, hoạt động sản xuất, kinh tế và đời sống sinh hoạt xã hội. Ảnh hưởng về mặt tư tưởng Xem Thêm 4 hướng gió tphcm hay nhấtSự phát triển nhanh chóng của mê tín dị đoan đã dẫn đến những sự thay đổi về mặt tư tưởng. Hiện tượng này gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thế giới quan duy vật biện chứng trong xã hội, làm hệ tư tưởng và những phát kiến khoa học tiến bộ của nhân loại đang có nguy cơ bị xâm lấn, đẩy lùi. Nếu chúng ta đặt niềm tin vào một thế giới siêu thực một cách mù quáng hay nghe theo và bị chi phối bởi những lời phán của “ông thầy, bà cô” khi thay mặt thần tiên, ma quỷ thì niềm tin vào bản thân sẽ bị bào mòn. Chính vì sự tin tưởng mù quáng đã làm cho con người mất đi sức mạnh, ý chí cải tạo thế giới tự nhiên, xã hội dần thiếu đi động lực phát triển. Một khi con người hoàn toàn chìm đắm vào những điều mê tín dị đoan thì những chân lý khoa học sẽ bị phủ nhận hoàn toàn, xã hội ngừng phát triển, con người sống trong nỗi sợ hãi, hoang mang về thế giới siêu nhiên, hoang đường. Do đó, mê tín dị đoan trở thành rào cản đáng lo ngại và cần được đẩy lùi, dẹp bỏ ngay lập tức. Ảnh hưởng trong hoạt động sản xuất, kinh tế Mê tín dị đoan gây ra hậu quả nghiêm trọng khi làm chúng ta mất đi động lực, ảnh hưởng đến sự phát triển sản xuất, kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp có suy nghĩ bảo thủ trong việc chọn giờ “hoàng đạo”, “hắc đạo”, làm lỡ thời gian ký kết hợp đồng kinh tế quan trọng. Không những thế, các công ty dựa vào cơ sở dịch lý âm dương để lựa chọn đối tác. Hay nhiều địa phương chọn ngày lành tháng tốt để thu hoạch, dẫn đến tình trạng đình đốn nghiêm trọng, gây thất thoát to lớn cho nền kinh tế cả nước. Ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt xã hội Làm suy tàn tính nhân đạo của con người, khiến họ trở nên nhỏ nhen, ích kỷ Các hiện tượng mê tín dị đoan như cúng tế, cầu xin thần linh, rải tiền vàng mã,… gây ô nhiễm môi trường lại tốn kém. Đặc biệt, nhiều bệnh nhân đã phải bỏ mạng vì sự tin tưởng mù quáng vào các thầy mo. Các cặp tình nhân phải chia lìa nhau vì lời phán vớ vẩn của những người thầy bói. Chính vì sự tin tưởng mù quáng đó đã làm suy tàn đi tính nhân đạo của con người, khiến họ trở nên nhỏ nhen, ích kỷ. Mê tín dị đoan gây ảnh hưởng to lớn đến trật tự xã hội và thuần phong mỹ tục của dân tộc khi nhiều người lôi kéo, rủ rê bạn bè, người thân tham gia vào các hoạt động mê tín. Xem thêm Vai trò của đạo đức trong xã hội hiện đại là gì? 3. Phòng chống mê tín dị đoan bằng cách nào? Dù nhà nước đã đưa ra nhiều mức hình phạt nghiêm khắc nhưng những hoạt động mê tín dị đoan vẫn diễn ra thường xuyên và không có dấu hiệu thuyên giảm. Mức độ hoạt động của mê tín dị đoan ngày càng tinh vi hơn do nhiều người lợi dụng vào tự do tôn giáo, tín ngưỡng để tuyên truyền. Dưới đây là các cách phòng chống mê tín dị đoan để xóa bỏ tệ nạn dai dẳng này. Một là mỗi cá nhân cần phân biệt rõ ràng tín ngưỡng và tôn giáo là gì. Chúng ta phải luôn luôn tỉnh táo và nhận biết những hành vi không đúng đắn, sai trái. Hai là chung tay tuyên truyền đẩy lùi tệ nạn mê tín dị đoan. Đây là việc của cả cộng đồng chứ không phải của riêng cá nhân nào. Chúng ta hãy bảo vệ những nét đẹp truyền thống của dân tộc và môi trường lành mạnh cho các thế hệ sau. Ba là triệt tiêu hoàn toàn mọi đường sống của các hoạt động mê tín dị đoan bằng cách nâng cao trình độ dân trí, đời sống tinh thần và chất lượng cuộc sống. Xem thêm Định kiến thường gặp và cách vượt qua định kiến trong cuộc sống 4. Quy định pháp luật về xử lý hành vi mê tín dị đoan Để ngăn cấm các hành vi, hoạt động mê tín dị đoan, nhà nước đã đưa ra những quy định pháp luật mạnh mẽ nhằm răn đe, xử lý những kẻ đang hành nghề mê tín dị đoan. Các yếu tố cấu thành tội Có 4 yếu tố cấu thành tội hành nghề mê tín dị đoan đó là Dấu hiệu về mặt khách thể của tội phạm được xét dựa trên hành vi đó gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội, xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng và tài sản của người khác. Dấu hiệu về mặt chủ thể của tội phạm chỉ những tội phạm được thực hiện bởi những người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và nằm trong độ tuổi theo luật định. Dấu hiệu về mặt khách quan của tội phạm chỉ những người có hành vi bói toán đoán về quá khứ, tương lai, lên đồng nói chuyện giữa người chết và người sống, đồng bóng thần thánh, hồn ma nhập vào người. Ngoài ra, còn có các hoạt động mê tín dị đoan khác như yểm bùa, cúng trừ tà ma, cúng giải hạn, chữa bệnh bằng việc mời thầy cúng,… Xem Thêm 8 tính y hay nhất hiện nayDấu hiệu về mặt chủ quan của tội phạm chỉ những người thực hiện các hành vi mê tín dị đoan là do cố ý. Đây cũng được xem là yếu tố cấu thành tội, bị nhà nước nghiêm cấm và xử phạt. Hậu quả của hành vi hành nghề mê tín dị đoan Vì những hành vi mê tín dị đoan một cách mù quáng của con người đã gây nên hậu quả nghiêm trọng cho chính mình, người thân, bạn bè và những người xung quanh. Khi thực hiện hành vi hành nghề mê tín dị đoan thường gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và tài sản của người khác. Tuy nhiên, người hành nghề trên sẽ không chịu trách nhiệm hình sự nếu không gây ra bất cứ hậu quả nghiêm trọng nào. Những hoạt động mê tín dị đoan sẽ gây ra mất trật tự công cộng. Đối với những trường hợp bị xử phạt hành chính, bị kết án tội, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hình phạt về hành nghề mê tín, dị đoan Hình phạt thích đáng cho những kẻ hành nghề mê tín dị đoan Để giảm thiểu và xóa bỏ hoàn toàn các hoạt động mê tín dị đoan, nhà nước đã đưa ra những hình phạt cụ thể như sau. Thứ nhất, theo quy định tại Điều 320 – Bộ luật hình sự năm 2015 có mức phạt Phạt tiền từ đồng đến đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đối với những cá nhân dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích nhưng vẫn vi phạm. Phạt tù từ 03 năm đến 10 năm nếu phạm thuộc một trong các trường hợp như Làm chết người; Thu lợi bất chính từ đồng trở lên; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ đồng đến đồng. Thứ hai, tại Điều 15 Nghị định 158/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013, Chính phủ ra quy định xử phạt Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ đồng đến đồng đối với hành vi đốt vàng mã không đúng nơi quy định tại nơi tổ chức lễ hội, di tích lịch sử – văn hóa. Phạt tiền từ đồng đến đồng đối với một trong các hành vi sau đây Lợi dụng hoạt động lên đồng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức tương tự khác để trục lợi; Treo cờ Tổ quốc ở khu vực lễ hội không cao hơn, không trang trọng hơn các cờ hội. Phạt tiền từ đồng đến đồng đối với hành vi phục hồi phong tục, tập quán gây ảnh hưởng đến sức khoẻ, nhân cách con người và truyền thống văn hóa Việt Nam. Ngoài ra, cá nhân buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi không được nhà nước cho phép. Thứ ba, tại Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, quy định Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đối với cá nhân bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ đồng đến dưới đồng hoặc dưới đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm; Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Mê tín dị đoan là một trong những tệ nạn xã hội cần được đẩy lùi và triệt bỏ hoàn toàn trong cuộc sống. Sự tồn tại của nó làm ảnh hưởng đến đời sống con người, kinh tế đất nước, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Chúng ta – những con người bản lĩnh nên giữ đầu óc tỉnh táo để nhận biết những việc nên và không nên làm. Hãy cùng bảo vệ môi trường văn minh, trong lành cho thế hệ con cháu của chúng ta. Sưu tầm Nguồn ảnh Internet Top 7 tại sao phải chống mê tín dị đoan tổng hợp bởi Tin Tức Giáo Dục Học Tập Tiny Thế nào là mê tín dị đoan?Tại sao phải chống mê tín dị đoan? Tác giả Ngày đăng 07/29/2022 Đánh giá 666 vote Tóm tắt _Mê tín dị đoan sẽ để lại những hậu quả xấu về sức khoe và tài sản, có thể mất mạng => Vì vậy cần chống mê tín dị đoan. bởi Princess Hân Hân 05/11/2018. Thế nào là mê tín dị đoan ? Tại sao phải chống mê tín dị đoan ? Tác giả Ngày đăng 06/04/2022 Đánh giá 239 vote Tóm tắt Mê tín dị đoan là tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên như tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phủ phép . Khớp với kết quả tìm kiếm Thứ hai, tín ngưỡng không có bất cứ ai làm việc chuyên nghiệp và bán chuyên nghiệp. Riêng mê tín dị đoan thì có hẳn hoạt động bán chuyên nghiệp và chuyên nghiệp. Trên thực tế, có rất nhiều người gây dựng sự nghiệp và trục lợi bất chính bằng ngành … Mê tín dị đoan là gì? Biểu hiện, hậu quả và phòng chống mê tín dị đoan? Tác giả Ngày đăng 01/11/2023 Đánh giá 257 vote Tóm tắt 1. Mê tín dị đoan là gì? 3. Pháp luật quy định về… 4. Các dấu hiệu về Tội hành… Khớp với kết quả tìm kiếm .Mê tín được hiểu là có niềm tin mãnh liệt vào những điều phù phiếm, mơ hồ, không có căn cứ nào để chứng minh. Mê tín dị đoan tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép… dẫn tới hậu … Tại sao phải chống mê tín dị đoan Tác giả Ngày đăng 06/21/2022 Đánh giá 415 vote Tóm tắt Mê tín dị đoan là tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên như tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phủ phép … dẫn tới … Khớp với kết quả tìm kiếm .Mê tín được hiểu là có niềm tin mãnh liệt vào những điều phù phiếm, mơ hồ, không có căn cứ nào để chứng minh. Mê tín dị đoan tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép… dẫn tới hậu … Văn hóa tâm linh và phòng, chống mê tín, dị đoan Tác giả Ngày đăng 11/06/2022 Đánh giá 469 vote Tóm tắt Một trong những trăn trở của không đảng viên hiện nay là tham gia đời sống tâm linh như thế nào cho phù hợp, để không vi phạm Điều 19 của … Khớp với kết quả tìm kiếm Các Mác từng nói rằng “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”; đó là một câu nói rất có giá trị khoa học. Thuốc phiện, nếu được sử dụng hợp lý, đúng lúc, đúng chỗ, luôn là một liều thuốc quý; nhưng nếu sử dụng thái quá, lại trở thành độc dược đối … Theo em,vì sao phải chống mê tín dị đoan? – Hoc24 Tác giả Ngày đăng 01/15/2023 Đánh giá 562 vote Tóm tắt Mê tín dị đoan là tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên như tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phủ phép . Khớp với kết quả tìm kiếm Các Mác từng nói rằng “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”; đó là một câu nói rất có giá trị khoa học. Thuốc phiện, nếu được sử dụng hợp lý, đúng lúc, đúng chỗ, luôn là một liều thuốc quý; nhưng nếu sử dụng thái quá, lại trở thành độc dược đối … Tại sao phải chống mê tín dị đoan và pháp luật xử lý hành vi mê tín dị đoan như thế nào? Tác giả Ngày đăng 11/21/2022 Đánh giá 390 vote Tóm tắt Sự khác lạ giữa tôn giáo tôn giáo và mê tín dị đoan. me-tin-di-doan-la-gi-voh-1. Mê tín và tôn giáo – Đâu là ranh giới? Khớp với kết quả tìm kiếm Phạt tiền từ đồng tới đồng, phạt cải tạo ko giam giữ tới 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng tới 03 năm đối với những tư nhân dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về … Mê tín dị đoan là gì? Biểu hiện, hậu quả và phòng chống mê tín dị đoan? Ảnh hưởng của mê tín dị đoan với xã hội? Pháp luật quy định về phòng chống mê tín dị đoan? Trong đời sống xã hội ta hiện nay, mê tín, dị đoan được coi là hiện tượng có tính phổ biển trong cộng đồng dân cư không chi ở Việt Nam, mà hầu hết tại tất cả các quốc gia trên thế giới. Có ý kiến cho rằng mê tín, dị đoan là những hình thức tổn tại đầu tiên trước khi hình thành các tôn giáo. Trong xã hội công xã nguyên thủy, do trình độ lực lượng sản xuất chưa phát triển, con người cảm thấy yếu đuổi và bắt lực trước tự nhiên rộng lớn và bí ẩn. Vì vậy, họ gần cho tự nhiên những sức mạnh, quyền lực to lớn, thần thánh hỏa sức mạnh đó. Khi xã hội xuất hiện những giai cấp đối kháng, bên cạnh cảm giác yếu đuổi trước sức mạnh của tự nhiên, con người còn cảm thấy bất lực trước những sức mạnh tự phát của xã hội. Sự yếu kém của trinh độ phát triển lực lượng sàn xuất, sự bằn cùng về kinh tế, áp bức về chinh trị là nguồn gốc sâu xa của tôn giáo mà ban đầu là hành vi mẽ tín, dị đoan Cùng tìm hiểu khái niệm của Mê tín dị đoan, biểu hiện, hậu quả và quy định của pháp luật hiện hành về chống mê tín dị đoan qua bài viết dưới đây 1. Mê tín dị đoan là gì? .Mê tín được hiểu là có niềm tin mãnh liệt vào những điều phù phiếm, mơ hồ, không có căn cứ nào để chứng minh. Mê tín dị đoan tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép… dẫn tới hậu quả xấu cho cá nhân, gia đình, cộng đồng về sức khoẻ, thời gian, tài sản, tính mạng. Mê tín dị đoan bao gồm những hành vi ông đồng, bà cốt, tin xin xăm bói quẻ, tin ngày lành tháng dữ, tin số mạng sang hèn, tin coi tay xem tướng, tin cúng sao, cúng hạn, cúng kem, tin thầy bùa thầy chú, tin cầu cúng tai qua nạn khỏi Có thể khẳng định rằng mê tín có ở tất cả các nền văn hóa khác nhau, từ lạc hậu đến văn minh. Điểm khác duy nhất chính là mức độ và phạm vi ảnh hưởng của chúng. Mỗi nền văn hóa đều có các tập tục, truyền thống riêng. Chúng có thể là phong tục truyền thống được gìn giữ ở nơi này nhưng có thể bị coi là mê tín dị đoan ở nơi khác. Nhìn chung trong một số trường hợp thì khái niệm mê tín cũng khá mong manh. Chính thái độ và phản ứng của con người lên tập tục đó sẽ khiến chúng trở thành niềm tin đẹp đẽ hay là một sự mê tín đáng loại bỏ. Mê tín và niềm tin tôn giáo không thể đánh đồng là một. Bản chất của tôn giáo, tín ngưỡng là làm phong phú đời sống tinh thần của con người. Các giáo lý tôn giáo hướng chúng ta đến điều thiện, tránh xa cái ác chứ không phải là phủ nhận, xóa bỏ hết các văn hóa truyền thống, thành tựu mà xã hội đạt được. Xem thêm Tín ngưỡng là gì? Phân biệt với tôn giáo và mê tín dị đoan? 2. Ảnh hưởng của mê tín dị đoan Dù cho những người xung quanh có nhắc nhở, khuyên bảo, ngăn cấm nhưng bản thân họ vẫn khó có thể từ bỏ những niềm tin đó. Cũng bởi vậy mà đã gây ra nhiều hệ lụy không mong muốn cho bản thân, gia đình và toàn xã hội. – Về mặt tư tưởng, sự phát triển của các loại hình mê tín dị đoan sẽ xâm hại và từng bước phủ nhận thế giới quan duy vật biện chứng trong nhân dân, làm cho hệ tư tưởng Mác – Lênin và các phát kiến khoa học tiến bộ có nguy cơ bị đẩy lùi. Niềm tin mù quáng vào một thế giới siêu nhiên, vào sự quyết định và chi phối của thần tiên, ma quỷ sẽ thay chỗ cho mọi niềm tin khác, trong đó có cả niềm tin vào sức mạnh bản thân con người. Những niềm tin mù quáng sẽ làm cho con người mất đi sức mạnh cải tạo thế giới tự nhiên; làm cho xã hội mất đi động lực phát triển – đó là ý chí đấu tranh của con người. Chủ nghĩa Mác – Lênin là hệ tư tưởng cách mạng nhất và khoa học nhất do chủ trương giải phóng xã hội, giải phóng con người, làm cho con người phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần; đồng thời học thuyết này được xây dựng trên cơ sở thế giới quan duy vật biện chứng và các nền tảng khoa học tự nhiên và khoa học xã hội khác. Giả sử rằng hệ tư tưởng Mác – Lênin bị phủ nhận thì niềm tin khoa học cũng bị đánh đổ; xã hội ngừng phát triển; con người không được giải phóng và luôn sống trong hoang mang, sợ hãi trước những ảo tưởng về thế lực siêu nhiên, hoang đường. Rõ ràng là điều đó sẽ không xẩy ra vì nó trái với quy luật phát triển của xã hội. Do đó hệ tư tưởng Mác – Lênin tất yếu là hệ tư tưởng lãnh đạo xã hội. tuy nhiên, mê tín dị đoan là một rào cản đáng lo ngại gây cản trở sự tác động của chủ nghĩa Mác – Lênin đối với xã hội. – Trên lĩnh vực chính trị nội bộ, tệ mê tín dị đoan có thể thâm nhập vào tư tưởng của cán bộ, đảng viên. Nó nguy hiểm ở chỗ làm cho cán bộ, đảng viên từ bỏ ý chí, lập trường đấu tranh; từ bỏ vai trò tiên phong gương mẫu của bản thân để thực hiện sự chờ đợi, cầu xin ban ơn, che chở của thần linh ma quái. Cán bộ, đảng viên nếu vướng phải tệ mê tín dị đoan sẽ ít chú tâm cho công việc do thời gian được để dành cho những nghiên cứu tính toán về những điều thần bí. Mê tín dị đoan là một trong những nguyên nhân gây mất đoàn kết nội bộ, chia rẽ bè phái làm cho uy tín lãnh đạo của đảng bị giảm sút, năng lực quản lý của nhà nước bị hạn chế. Điều này diễn ra do một số cán bộ, đảng viên có đầu óc nặng về mê tín. trong công tác tuyển dụng cán bộ, họ quan niệm rằng phải tuyển người có “nhân mạng”, “khắc tinh”, phù hợp với mình như người tuổi chuột thì không thể tuyển người tuổi mèo vì như thế sẽ gây đe dọa cho mình; người có “mạng mộc” không thể tuyển dụng hoặc cất nhắc cho người “mạng kim” vì “mộc khắc kim”. Trong đơn vị, cơ quan, họ phân đồng nghiệp, đồng chí thành hai nhóm người nhóm những người “tương sinh” và nhóm những người “tương khắc”. Những người “tương khắc” là những người kỵ tuổi, kỵ mệnh với mình sẽ làm cho mình “hao tài tốn của” hoặc bị “hãm tài” nên cần phải tìm cách cho nghỉ việc hoặc điều chuyển công tác khác… rất nhiều những chuyện về mất đoàn kết nội bộ do mê tín dị đoan xẩy ra trong lĩnh vực chính trị nội bộ. Nó có thể dễ dàng bị kẻ thù hoặc những phần tử cơ hội lợi dụng nhằm thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” hoặc động cơ cá nhân không trong sáng. – Trong lĩnh vực kinh tế, mê tín dị đoan làm người ta mất đi động lực hoặc gây trì trệ cho việc phát triển sản xuất, kinh doanh. có những cơ quan, xí nghiệp do thủ trưởng quan niệm ngày tốt, ngày xấu, giờ “hoàng đạo”, giờ “hắc đạo” mà làm lỡ dịp ký kết hoặc thực hiện hợp đồng kinh tế. Có những công ty làm ăn bằng cách phân biệt đối tác không dựa trên cơ sở tính toán tối đa hóa lợi nhuận mà dựa trên cơ sở dịch lý âm dương. Nhiều gia đình, nhiều vùng, địa phương lâm vào tình trạng đình đốn cũng vì quan niệm ngày giờ tốt xấu trong kỳ thu hoạch… những vấn đề này đã gây nhiều sự thất thoát lớn trong việc tích lũy nhằm phát triển nền kinh tế quốc dân. Nó làm cho nhân dân thì tổn hại kinh tế, còn nhà nước bị thất thu. – Trong đời sống sinh hoạt xã hội hàng ngày, mê tín dị đoan gây nên những lãng phí, bất ổn, đau thương, mất mát của nhân dân. Đó là sự cúng tế, cầu xin linh đình, đốt thải tiền bạc, vàng mã… vừa tốn kém vừa gây ô nhiễm môi trường; sự tổn hại về thể xác và tinh thần khi tin và chữa bệnh ở các thày mo, ở mức độ nguy hiểm hơn thì đã có không ít trường hợp từng có nhiều người bị mắc bệnh nhưng lại tin vào thầy cúng rằng chỉ làm lễ để cúng bái thì có thể chữa khỏi bệnh. sự chia lìa của đôi lứa yêu nhau thật lòng nhưng bị bố mẹ ngăn cấm vì tin vào lời phán của thày bói; sự nghi kỵ, hiềm khích thù hằn dẫn đến chém giết lẫn nhau vì những quan niệm mê tín… những điều đó làm cho tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa bị loại bỏ, thay vào đó là những sự độc ác, ích kỷ, hẹp hòi diễn ra giữa những cá nhân trong cộng đồng. khi có niềm tin vào những điều hoang đường một cách mù quáng thì sẽ bất chấp mọi lời khuyên ngăn của người thân, bạn bè và chỉ tập trung vào việc đi lễ bái tứ phương mà bỏ bê tất cả các vấn đề khác Bên cạnh đó, những người mê tín dị đoan còn lôi kéo bạn bè, người thân, những người xung quanh tham gia vào những hoạt động mê tín của mình ảnh hưởng tới trật tự xã hội và thuần phong mỹ tục của dân tộc ta. Mê tín dị đoan – và thường kết hợp với nó là những hủ tục gây nên những tác hại rất lớn trên mọi lĩnh vực của xã hội, từ tư tưởng, chính trị, đạo đức đến kinh tế, đời sống. Những ảnh hưởng tiêu cực đó không thể nào phù hợp cho một xã hội vì con người – một xã hội công bằng, dân chủ, hiện dại, văn minh. Vì vậy nó cần phải bị đấu tranh xóa bỏ mà vấn đề trước hết cần thực hiện là đấu tranh thông qua công tác tuyên truyền. Xem thêm Cò mồi, bảo kê, lợi dụng mê tín dị đoan sẽ bị xử phạt thế nào? 3. Pháp luật quy định về phòng chống mê tín dị đoan Mặc dù xã hội ngày càng phát triển nhưng không vì thế mà nạn mê tín dị đoan hết thuyên giảm. Ngày nay càng có nhiều người lợi dụng tự do tôn giáo, tín ngưỡng để tuyên truyền mê tín dị đoan tinh vi hơn. Vậy làm thế nào để xóa bỏ tệ nạn dai dẳng này? Mỗi người nên phân biệt giữa mê tín và tín ngưỡng. Dù ranh giới này có mong manh nhưng nếu đủ tỉnh táo và hiệu biết thì chúng ta vẫn có thể thực hiện được. Tuyên truyền bài trừ tệ nạn mê tín không phải là chuyện của riêng ai mà mà của cả cộng đồng. Đó là cách chúng ta gìn giữ những nét đẹp truyền thống và môi trường lành mạnh cho thế hệ sau của mình. Nâng cao chất lượng cuộc sống, trình độ dân trí, đời sống tinh thần cũng là cách triệt mọi đường sống của những tệ nạn mê tín dị đoan. Hiện nay Nhà nước cũng đã có các chế tài xử lý hành vi mê tín dị đoan quy định tại Bộ luật Hình sự 2015. Điều 320. Tội hành nghề mê tín, dị đoan 1. Người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ đồng đến đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm a Làm chết người; b Thu lợi bất chính đồng trở lên; c Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. 3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ đồng đến đồng. 4. Các dấu hiệu về Tội hành nghề mê tín dị đoan Các dấu hiệu thuộc về mặt chủ thể của tội phạm Chủ thể của tội phạm này không phải là chủ thể đặc biệt, chỉ cần đến một độ tuổi nhất định và có năng lực trách nhiệm hình sự đều có thể là chủ thể của tội phạm này. 1. Người đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này quy định tại Khoản 2 của điều luật; người đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này không phân biệt trường hợp quy định tại khoản nào của điều luật. Nếu chưa gây hậu quả nghiêm trọng thì người có hành vi hành nghề mê tín, dị đoan phải là người đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì mời là chủ thể của tội phạm này. Các dấu hiệu thuộc mặt khách thể của tội phạm Tội hành nghề mê tín, dị đoan là tội xâm phạm đến trật tự nếp sống văn minh của xã hội Các dấu hiệu thuộc về mặt khách quan của tội phạm a Hành vi khách quan Người phạm tội thực hiện hành vi hành nghề mê tín, dị đoan bằng các hình thức như bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác. Mê tín, dị đoan là tin vào một điều mà không có căn cứ, không có cơ sở khoa học tin một cách mù quáng, cho rằng có những sự việc nhất định đem lại hành phúc hoặc gây ra tai họa như cho rằng giữa người sống và người chết có thể nói chuyện với nhau được thông qua việc lên đồng; nghe thấy tiếng chim lợn kêu thì sẽ có người sắp chết; tin vào bói toán; Hành nghề mê tín, dị đoan lấy việc thu thập chủ yếu bằng việc bói toàn, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác. Nếu việc bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác chỉ có tính chất nhất thời hoặc không vì mục đích lấy việc bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín,dị đoan khác để kiếm sống thì không gọi là hành nghề. Bói toán là đoán về quá khứ và tương lai. Có nhiều kiểu bói như vào xem hài chèo đang diễn, gặp hồi vui thì cho là vận may, gặp hồi buồn thì cho là vận xấu bói chèo; đoán quẻ trong kinh dịch bói dịch; gieo quẻ bằng ba đồng tiền bói gieo, bói quẻ; mở truyện Kiều ra, rồi căn cứ vào cảnh tả trong một số câu trong truyện mà đoán hay hoặc dở bói Kiều; xem các nét trên mai con rùa để đoán điều hay dở bói rùa; căn cứ vào ngày tháng năm sinh, vào chỉ tay, lông mày, nốt ruồi hoặc các đặc điểm khác trên cơ thể để đoán số mệnh bói số; rút thẻ rồi căn cứ vào các bài thơ, đoạn văn ghi sẵn trong số thẻ rồi đoán bói thẻ,… Đồng bóng là hình thức cúng lễ có người cho thần thánh, hồn ma nhập vào người ngồi đồng rồi thông qua người này đề nói về quá khứ, hiện tại, tương lai của người sống như là “thánh phán”. Hình thức mê tín, dị đoan này chủ yếu xảy ra ở các đền, chùa hoặc ở nhà riêng của người hành nghề mê tín, dị đoan lập điện thờ. Các hình thức mê tín, dị đoan khác Ngoài hành vi bói toán, đồng bóng thì bất cứ hình thức mê tín, dị đoan nào mà người phạm tội sử dụng để kiếm sống đều bị coi là hành nghề mê tín, dị đoan như yểm bùa, cúng giải hạn, cúng trừ tà ma, chữa bệnh bằng những khả năng thần bí không có căn cứ khoa học… b Hậu quả Hậu quả của hành vi hành nghề mê tín, dị đoan vừa là dấu hiệu bắt buộc vừa không phải là dấu hiệu bắt buộc. Là dấu hiệu bắt buộc nếu người phạm tội chưa bị xử phạt hành chính về hành vi hành nghề mê tín, dị đoan hoặc chưa bị kết án về tội này hoặc tuy đã bị kết án về tội này nhưng đã được xóa án tích. Không phải là dâu hiệu bắt buộc nếu người phạm tội đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm. Hậu quả nghiêm trọng do hành vi hành nghề mê tín, dị đoan là những thiệt hại nghiêm trọng về vật chất và phi vật chất cho xã hội. Do chưa có hướng dẫn thế nào là gây hậu quả nghiêm trọng do hành vi hành nghề mê tín, dị đoan gây ra, nên có thể vận dụng Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP để xác định trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng do hành vi hành nghề mê tín, dị đoan gây ra. c Các dấu hiệu khách quan khác Đối với tội phạm này nhà làm luật không quy định dấu hiệu khách quan khác là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Tuy nhiên, khi xác định hành vi hành nghề mê tín, dị đoan cần phân biệt với đời sống tâm linh, quyền tự do tín ngưỡng; mê tín, dị đoan thì bị Nhà nước cấm, còn tự do tín ngưỡng là quyền của mọi người được pháp luật bảo vệCác Dấu hiệu thuộc về mặt chủ quan của tội phạm Người phạm tội thực hiện hành vi hành nghề mê tín, dị đoan là do cố ý.

tại sao phải chống mê tín dị đoan